Để thực sự hiểu rõ từ “marathon” ban đầu nói về cái gì, chúng ta sẽ cùng nhau “lật mở” từng trang sử và khám phá câu chuyện huyền thoại đằng sau nó. Mình sẽ “bật mí” truyền thuyết về người lính Pheidippides, sự ra đời của cuộc đua marathon hiện đại và cả những ý nghĩa biểu tượng mà từ “marathon” mang lại, chắc chắn bạn sẽ thấy vô cùng thú vị đấy!
Marathon bắt nguồn từ đâu? Truyền thuyết về người lính Pheidippides
Từ “marathon” ban đầu nói về một địa danh, đó chính là Marathon, một thị trấn nhỏ nằm ở Hy Lạp cổ đại, cách thủ đô Athens khoảng 40km về phía Đông Bắc. Nhưng điều gì đã khiến một địa danh nhỏ bé trở thành tên gọi của một cuộc chạy bộ “khủng khiếp” như vậy? Tất cả đều bắt nguồn từ một truyền thuyết nổi tiếng, gắn liền với một người lính Hy Lạp dũng cảm có tên Pheidippides.
Câu chuyện huyền thoại:
Vào năm 490 trước Công Nguyên, quân đội Hy Lạp đã có một chiến thắng vang dội trước quân xâm lược Ba Tư trong trận chiến Marathon, diễn ra tại chính thị trấn Marathon. Để báo tin chiến thắng về Athens một cách nhanh nhất, người lính Pheidippides đã được giao nhiệm vụ đặc biệt: chạy bộ từ Marathon đến Athens.
Theo truyền thuyết kể lại, Pheidippides đã chạy không ngừng nghỉ suốt quãng đường dài khoảng 40km (hoặc có tài liệu nói là hơn 42km, tùy theo phiên bản truyền thuyết). Khi về đến Athens, anh chỉ kịp thốt lên câu “Chúng ta đã chiến thắng!” (tiếng Hy Lạp cổ: “Νενικήκαμεν!” – “Nenikēkamen!”) rồi gục xuống và qua đời vì kiệt sức.
Sự ra đời của tên gọi “marathon”:
Câu chuyện về Pheidippides, người lính đã hy sinh thân mình để báo tin chiến thắng, đã trở thành một biểu tượng về lòng dũng cảm, tinh thần yêu nước và sức bền phi thường. Để tưởng nhớ подвиг của ông, khi Liên đoàn Điền kinh Nghiệp dư Quốc tế (IAAF) quyết định đưa môn chạy đường dài vào chương trình thi đấu của Olympic Games hiện đại đầu tiên (Athens 1896), họ đã chọn tên “marathon” để đặt cho cự ly chạy bộ này, lấy theo tên địa danh Marathon và câu chuyện huyền thoại về Pheidippides.
Truyền thuyết hay sự thật lịch sử? Tính xác thực của câu chuyện Pheidippides
Câu chuyện về Pheidippides chạy từ Marathon đến Athens đã trở nên vô cùng nổi tiếng và được xem là nguồn gốc của cuộc đua marathon hiện đại. Tuy nhiên, các nhà sử học và nghiên cứu thể thao hiện đại đã chỉ ra rằng, tính xác thực của câu chuyện này có thể không hoàn toàn chính xác như chúng ta vẫn thường nghĩ.
Những điểm “mờ ám” trong truyền thuyết:
- Nguồn gốc không rõ ràng: Câu chuyện về Pheidippides hy sinh sau khi chạy marathon không xuất hiện trong các ghi chép lịch sử đương thời, mà chỉ được nhắc đến muộn hơn nhiều, trong các tác phẩm văn học và sử học sau này, ví dụ như tác phẩm của Plutarch và Lucian (vài thế kỷ sau trận chiến Marathon).
- Pheidippides là “hemerodrome” chứ không phải “hippidippides”: Theo các ghi chép lịch sử đáng tin cậy hơn (như tác phẩm của Herodotus), Pheidippides thực chất là một “hemerodrome” – một loại lính đưa tin chạy đường dài chuyên nghiệp của Hy Lạp cổ đại. Ông được cử đi từ Athens đến Sparta (khoảng 240km) trước trận chiến Marathon để xin viện trợ, chứ không phải chạy từ Marathon về Athens sau trận chiến.
- Sự “thêm thắt” của truyền thuyết: Có thể câu chuyện về Pheidippides đã được “thêm thắt” và “lãng mạn hóa” theo thời gian, để trở thành một truyền thuyết mang tính biểu tượng, ca ngợi tinh thần dũng cảm và sức bền của người Hy Lạp.
Dù là truyền thuyết hay sự thật, ý nghĩa vẫn còn nguyên vẹn:
Dù tính xác thực lịch sử của câu chuyện Pheidippides vẫn còn gây tranh cãi, nhưng ý nghĩa biểu tượng của nó thì không hề thay đổi. Câu chuyện về người lính chạy bộ đường dài để báo tin chiến thắng vẫn là một nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho những người yêu thích chạy bộ và marathon trên toàn thế giới. Nó nhắc nhở chúng ta về sức mạnh của ý chí, tinh thần vượt khó và khả năng phi thường của con người.
Sự ra đời của cuộc đua marathon hiện đại và cự ly 42.195km
Dù truyền thuyết về Pheidippides có thể không hoàn toàn chính xác, nhưng chính câu chuyện này đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho việc ra đời cuộc đua marathon hiện đại.
Olympic Games 1896 – Khởi đầu của marathon hiện đại:
Tại Olympic Games Athens 1896, cuộc đua marathon lần đầu tiên được đưa vào chương trình thi đấu. Ban đầu, cự ly marathon được ước tính khoảng 40km, gần đúng với quãng đường chạy từ Marathon đến Athens theo truyền thuyết.
Chuẩn hóa cự ly marathon – 42.195km:
Đến Olympic Games London 1908, cự ly marathon mới được chuẩn hóa thành 42.195km (hay 26 dặm 385 thước Anh). Lý do cho sự thay đổi này là để phù hợp với lộ trình cuộc đua năm 1908, bắt đầu từ Lâu đài Windsor, băng qua các đường phố London và kết thúc tại Sân vận động Olympic White City, trước mặt Hoàng gia Anh. Cự ly 42.195km này sau đó đã được Liên đoàn Điền kinh Thế giới chính thức công nhận và sử dụng cho đến ngày nay.
Marathon – Biểu tượng của sức bền và chinh phục giới hạn:
Từ khi ra đời, marathon đã nhanh chóng trở thành một trong những nội dung thi đấu hấp dẫn nhất của Olympic Games và các giải điền kinh lớn trên toàn thế giới. Nó không chỉ là một cuộc chạy bộ, mà còn là một thử thách khắc nghiệt về thể lực và ý chí, một biểu tượng của sức bền, sự kiên trì và tinh thần chinh phục giới hạn của con người.
“Marathon” ngày nay mang ý nghĩa gì? Vượt xa một cuộc chạy bộ
Ngày nay, từ “marathon” không chỉ đơn thuần là tên gọi của một cự ly chạy bộ 42.195km, mà nó còn mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc hơn, vượt xa khỏi phạm vi thể thao.
“Marathon” – Biểu tượng của:
- Sức bền và sự kiên trì: Marathon là một thử thách đòi hỏi sức bền thể lực và tinh thần cực cao. Hoàn thành marathon là minh chứng cho sự kiên trì, nhẫn nại và khả năng vượt qua khó khăn, mệt mỏi để đạt được mục tiêu.
- Chinh phục giới hạn bản thân: Marathon không chỉ là cuộc đua với người khác, mà còn là cuộc chiến với chính bản thân mình. Vượt qua vạch đích marathon là một chiến thắng lớn lao, khẳng định khả năng chinh phục giới hạn của mỗi người.
- Sự nỗ lực và ý chí: Để chuẩn bị cho marathon, người chạy bộ phải trải qua quá trình luyện tập gian khổ, đổ mồ hôi và thậm chí cả máu và nước mắt. Marathon là biểu tượng cho sự nỗ lực không ngừng nghỉ, ý chí quyết tâm và khát vọng vươn tới thành công.
- Cộng đồng và sự kết nối: Marathon không chỉ là một môn thể thao cá nhân, mà còn là một sự kiện cộng đồng, nơi những người yêu thích chạy bộ từ khắp nơi trên thế giới cùng nhau chia sẻ đam mê, hỗ trợ và cổ vũ lẫn nhau.
“Marathon” trong cuộc sống:
Ngày nay, chúng ta còn thường sử dụng từ “marathon” để ẩn dụ cho những hành trình dài hơi, khó khăn và đòi hỏi sự bền bỉ trong cuộc sống, công việc, học tập… Ví dụ, chúng ta có thể nói “cuộc chiến chống dịch COVID-19 là một cuộc marathon”, “quá trình khởi nghiệp là một marathon”…
Kết luận
Vậy là chúng ta đã cùng nhau “lần theo dấu vết” của từ “marathon” và khám phá câu chuyện huyền thoại, ý nghĩa lịch sử và cả những biểu tượng sâu sắc mà nó mang lại. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về “từ marathon ban đầu nói về cái gì” và thêm yêu thích, trân trọng hơn cự ly chạy bộ “kinh điển” này.
